Droge mix/brok

Er bestaan vele verschillende merken en soorten rattenvoer. Grofweg zijn deze onder te verdelen in drie soorten; complete alles-in-één brokken, complete alles-in-één mixen en 'pure' mixen waarbij supplementen gegeven moeten worden. Zelf ben ik geen voorstander van brokken. Want hoewel het selectief eten voorkomt en je daardoor zeker weet dat de ratjes alle voedingsstoffen binnen krijgen, vind ik het niet passend voor dieren die zo veel plezier halen uit fourageren en eten. Hun reuk en smaak is veel beter dan het onze, de verschillende smaken en texturen binnen een mix geven daardoor veel verrijking en afwisseling. Selectief eten bij een mix kun je voorkomen d.m.v. scatter feeding. Bij de complete alles-in-één mixen zijn de vitaminen en mineralen (die niet voldoende voorkomen in de overige ingrediënten) toegevoegd aan geperste brokjes. Vaak zijn dit bruine staafjes of (fel)gekleurde brokjes. Het komt regelmatig voor dat ratjes deze brokjes niet lusten en daardoor belangrijke vitaminen of mineralen mislopen. De 'pure' mixen waarbij supplementen gegeven moeten worden zijn vaak kleinschaligere, 'homemade' mixen van ratteries of gespecialiseerde ratten webshops. Wij hebben ook onze eigen mix in onze webwinkel, omdat we ons in geen enkele standaard rattenvoeder konden vinden.

 

Bij het kiezen van een goede droge mix (of brok) zijn een aantal dingen belangrijk. Allereerst moeten de ratjes het natuurlijk lekker vinden en alles goed opeten (vooral belangrijk bij een alles-in-één mix). Daarnaast wil je natuurlijk dat ze het er goed op doen, gezond zijn en een mooie gladde en zachte vacht hebben (de vacht vertelt veel over de kwaliteit van hun voeding!).

 

Samenstelling

Maar nog voor je aan het uitproberen slaat, kun je al veel te weten komen door goed de ingrediëntenlijst en de voedingsanalyse te bekijken. Zelf houd ik van een duidelijke ingrediëntenlijst, ik wil precies weten wat ik mijn dieren geef (net zoals ik ook de ingrediënten bekijk van mijn eigen eten). Er horen geen ongewenste ingrediënten zoals suiker en zout aan toegevoegd te zijn. Ook kleur-, geur-, smaakstoffen en conserveringsmiddelen wil ik niet in een voeding zien. Uiteraard is het helemaal aan jezelf wat je belangrijk vindt. Daarnaast komen voedingsallergieën ook bij ratjes voor. Bekende allergenen zijn o.a. zonnebloempitten, pinda's en soja. Zonnebloempitten en pinda's zijn bovendien erg vet, waardoor deze niet zo geschikt zijn voor ratjes die gevoelig zijn voor overgewicht.

 

De voedingsanalyse geeft informatie over het eiwit- en vetgehalte en vitamines en mineralen. Eiwitten zijn belangrijk voor de gezondheid, de groei en voor de opbouw van lichaamscellen. Maar te veel aan eiwit in het dieet is belastend voor de nieren, wat kan leiden tot nierfalen of - als dit al aanwezig is - dit proces kan versnellen. Volwassen ratjes hebben 10-14% eiwit nodig in hun voeding. Waarbij richting de 10% beter is voor (oudere) volwassen mannetjes - aangezien zij gevoeliger zijn voor nierproblemen - en richting de 14% beter voor jongvolwassen ratjes. Rittens tot 6 á 8 weken oud en zogende moedertjes hebben een hoger gehalte eiwit nodig - 23 tot 28% - aangezien de lactatie of de enorme groeispurt veel eiwitten vraagt. 

 

Vetten zijn ook belangrijk voor het rattenlijfje, ze zijn een bron van energie, helpen met het transporteren van vetoplosbare vitaminen en leveren bouwstenen voor lichaamscellen. Maar te veel vetten is niet gezond, deze worden opgeslagen in het lichaam wat kan leiden tot overgewicht. Ratjes zijn hier gevoelig voor, een goede voeding heeft daarom een laag vetgehalte - rond 5%.

 

Vitaminen en mineralen zijn ontzettend belangrijk voor het functioneren van het rattenlijfje, om fit en gezond te blijven. Bij een gevarieerd dieet (aangevuld door vers voedsel) is de kans op tekorten klein. Alleen vitamine D moet echt worden toegevoegd aan het voer (hetzij in geperste brokjes in een complete mix of in de vorm van supplementen). Vitamine D kan het lichaam zelf aanmaken onder invloed van zonlicht op de huid (wat voor ratjes geen goede bron is, omdat zij nauwelijks worden blootgesteld aan direct zonlicht - wat vaak ook niet fijn voor hen is) en is te vinden in eieren, lever en vis, wat over het algemeen geen groot onderdeel van hun dieet is. Vitamine D, A en E zijn vetoplosbare vitaminen, dit betekend dat deze ook kunnen worden opgeslagen in het lichaam. Mede om deze reden kan chronische overdosering (door het gebruik van een voeding met (veel) te hoge waardes of het te veel gebruiken van supplementen) schadelijk zijn. Andere vitaminen, zoals B en C, zijn wateroplosbaar. Bij deze is overdosering nauwelijks mogelijk, omdat overtollige vitaminen worden uitgeplast. Bij het bekijken van vitaminen is het dus vooral belangrijk om te letten op A, D en E, aangezien deze niet te hoog mogen zijn. De waardes die ratjes nodig hebben is voor Vitamine A 2.500 IU/kg, Vitamine D 1.000 IU/kg, Vitamine E 30IU/kg. De kans op problemen bij overdosering van vitamine D en E is klein. Een chronische overdosering van vitamine A kan daarintegen wel problemen geven. De symptomen zijn o.a. een dunner wordende vacht, droge huid, vermoeidheid, gewichtsverlies en bloedarmoede. Veel alles-in-één brokken en mixen die je in de dierenwinkel kunt vinden hebben veel te hoge waardes vitamine A, wat voor ons één van de redenen was om zelf ons voer te gaan mixen. Uiteraard hebben de supplementen ook hoge vitaminen waardes, maar deze krijgen ze niet elke dag.

 

Bronnen:

* The Scuttling Gourmet, Alison Campbell

* Nutrient Requirements for Laboratory Animals