Een goede rattery fokt met ouderdieren waarvan de achtergrond (grotendeels) bekend is. Er is bekend hoe de ratjes in de familie het gedaan hebben qua gezondheid, qua karakter, hoe oud ze zijn geworden, waaraan ze zijn overleden etc. Vooral de achtergrond van een dametje is belangrijk, aangezien zij al op vrij jonge leeftijd wordt ingezet voor de fok. Gedrags- en gezondheidsproblemen worden tenslotte vaak pas zichtbaar op latere leeftijd. Een stamboom moet uit meer bestaan dan enkel wat namen en kleuren. Iedereen kan tenslotte zelf een stamboom bedenken met wat leuke namen en kleurtjes, wat niet te controleren is.

• Een goede stamboom bestaat uit tenminste 3 á 4 (of meer) generaties van de ouderdieren. Waarin de dieren vermeld staan mét ratterynaam (de naam van de rattery waar ze geboren zijn), geboortedatum, eventuele sterftedatum, reden van overlijden en een omschrijving van het uiterlijk. Daarnaast zal de rattery op verzoek nog veel meer kunnen vertellen over de broertjes en zusjes van de ratten in de stamboom, de karakters etc. Een goed bijgehouden stamboom vertelt veel over eventuele erfelijke gebreken die in de familie voorkomen, over de karakters (dominantie kan erfelijk zijn) en de behaalde leeftijden. Het is zo makkelijk om twee ratjes zonder stamboom bij elkaar te zetten voor een nestje, maar dat is niet verantwoord fokken, maar ondoordacht vermeerderen.

• Een goede rattery is eerlijk naar zijn of haar reserveerders en zal ook de minder mooie puntjes in de familie benoemen. Er bestaan tenslotte – in mijn ogen – geen perfecte families. 
• Een goede rattery fokt met dametjes als zij tussen de 5 en 10 maanden oud zijn en het vrouwtje zal maximaal één - in hoge uitzondering twee - nestje krijgen.
• Een goede rattery plaatst ‘gepensioneerde’ fokdieren (vrouwtjes die al een nestje hebben gehad) niet uit. Bij een goede rattery zijn alle ratjes immers in de eerste plaats hun huisdieren, en die doe je niet zomaar weg!
• Een goede rattery fokt niet meer dan hij of zij aan kan. De meningen verschillen hoeveel nestjes een rattery zou mogen fokken, vaak wordt gezegd maximaal 6 á 8 nestjes per jaar. Ik vind het belangrijker dat een rattery voldoende tijd, aandacht en geld heeft om de nestjes op te voeden. Voor de één zal 8 nestjes per jaar makkelijk te doen zijn, een ander zal daar echt de tijd, ruimte en/of financiën niet voor hebben. Bovendien moet elk nestje iets toevoegen, en moet er niet gefokt worden enkel om maar meer ratjes te fokken.
• Een goede rattery zal niet samenwerken met ratteries die niet op een verantwoorde manier fokken. Als je zelf zoveel moeite doet om mooie nestjes te plannen, waarom zou je dan ratjes aanschaffen bij iemand waarvan je weet die dat niet doet?
• Een goede rattery adverteert niet op websites zoals marktplaats.nl. Een goede rattery heeft dit absoluut niet nodig! Vaak is een nestje al volgereserveerd nog voordat het nestje is geboren. Websites zoals marktplaats.nl zijn voor het aanbieden van goederen, ratjes - of andere dieren - zijn geen goederen.
• Een goede rattery (en opvang) zal de rittens pas weggeven aan hun nieuwe eigenaars als zij tenminste 6 (maar nog veel liever 8) weken oud zijn en tenminste 100 gram wegen.   
• Een goede rattery houdt zijn of haar lijnen goed bij en doet aan opvolging. Alleen door regelmatig de eigenaren te vragen hoe het met de ratjes gaat weet je hoe je lijn het doet. De ratjes die de rattery zelf heeft gehouden kunnen het wel geweldig doen, maar als alle broertjes en zusjes op jonge leeftijd gedrags- en gezondheidsproblemen hebben gekregen, is het nog geen goede lijn/familie.
• Een goede rattery (en opvang) neemt de door hem of haar gefokte of uitgeplaatste ratjes terug als de eigenaar er niet langer voor kan zorgen. Als je bewust een nestje ratjes op de wereld zet, zijn die ratjes tenslotte jouw verantwoordelijkheid. Hun hele leven lang. Het is niet de bedoeling dat ratjes gefokt door een (goede) rattery in een opvang belanden.

Hoe vind je nu al deze informatie?

Op de websites van de ratteries kun je al veel informatie vinden. Vrijwel elke rattery heeft een gedeelte ‘richtlijnen’ op de website. Hierin kun je de richtlijnen vinden die de rattery zegt aan te houden bij het fokken. Vaak kun je hierin lezen op welke leeftijd de ratjes worden ingezet voor de fok, hoe veel nestjes een vrouwtje mag krijgen, wanneer de rittens mogen verhuizen etc. Daarnaast vind je de nestplanningen. Hier kun je kijken of de rattery zich ook echt aan zijn of haar richtlijnen houdt. Veel goede ratteries noemen hun fokratjes bij de volledige naam (inclusief de rattery naam), zodat je direct kunt zien bij welke rattery dat ratje is gefokt (en met welke ratteries ze dus samenwerken). Vaak staan ook de stambomen op de website (zo niet, schroom niet om er naar te vragen!). Hierbij kun je kijken naar de herkomst van de ratjes, hoe oud ze zijn geworden, of er ook erfelijke ziektes in voorkomen etc. Niet altijd staat deze informatie op de website, schroom dan niet om er naar te vragen! Het worden tenslotte jouw maatjes voor de komende paar jaar, die zijn het waard om moeite voor te doen! Stel de rattery al je vragen, een goede rattery (of opvang) zal het niet vervelend vinden hier antwoord op te geven. Beter nog, in mijn tijd als rattery vond ik het altijd erg fijn als mensen veel vragen stelden, dit gaf aan dat diegene moeite wilde doen voor de ratjes! 

Kom je er niet uit, vraag dan eens anderen welke ratteries zij goed vinden en welke niet. Andere rattenliefhebbers hebben soms meer ervaring met bepaalde ratteries, en kunnen je hun mening geven. Daarbij zul je merken dat de meningen verschillen, wat de één een goede rattery vind, vind de ander absoluut geen goede rattery. Vraag eens rond! Heb je een goede rattery gevonden, maar hebben zij voorlopig geen rittens? Vraag die rattery dan of zij je kunnen doorverwijzen naar een andere – goede – rattery. 

Rattery of opvang?

Het is natuurlijk ook handig om je te bedenken of je rittens/ratjes van een rattery of een opvang wilt. Wil je graag rittens, met een bekende achtergrond (en hierdoor hopelijk minder kans op veel gedrags- en gezondheidsproblemen, al is dit nooit een garantie!) en ben je bereid een tijdje te wachten op je rittens? Informeer dan eens bij een rattery. Bij een goede rattery zijn de rittens vaak al gereserveerd nog voordat het nestje is geboren (soms zelfs al maanden vooraf). Wees er dus tijdig bij en wees er op voorbereid dat je een tijdje moet wachten.

Maakt de achtergrond van je ratjes je niet zoveel uit, en/of zou je ook iets oudere ratjes een nieuw thuisje willen geven? Informeer dan eens bij een rattenopvang! Bij rattenopvangs wachten vaak veel ratjes op een nieuw thuisje, die soms veel hebben meegemaakt en daarom een nieuw thuisje zo hard verdienen. Het voordeel van (jong)volwassen ratjes is dat hun karakter al duidelijk is (bij rittens is dit nog afwachten). Al hebben sommige ratjes in een opvang veel meegemaakt, waardoor ze nog wat afwachtend en schrikkerig kunnen zijn. Bij veel van deze ratjes is nog veel te winnen met veel liefde en aandacht. Bij een opvang kun je gaan kijken welk ratje het beste bij jou past. Je geeft een ratje een nieuwe kans en hoeft niet zo lang op je ratjes te wachten. Er komen ook regelmatig rittens of zwangere vrouwtjes in een opvang, dus ook voor rittens is het de moeite waard om bij opvangs te informeren!

De websites van veel ratteries en rattenopvangs zijn niet altijd up-to-date. Het is dan ook de moeite waard om even een mailtje te sturen!